Sâu răng, là một vấn đề phổ biến trong sức khỏe răng miệng trên toàn cầu, đặc biệt thường xuyên gặp ở trẻ em, thanh thiếu niên và người cao tuổi. Tuy nhiên, không chỉ những đối tượng này mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải vấn đề này, kể cả trẻ sơ sinh. Vậy làm thế nào để ngăn ngừa sâu răng? Hãy cùng Nha khoa Shark theo dõi nội dung ngay sau đây nhé.
Sâu răng là gì?
Sâu răng là một tình trạng tổn thương vĩnh viễn trên bề mặt men răng, khiến cho răng phát triển những kẽ hở nhỏ hoặc lỗ nhỏ. Sự hình thành của sâu răng là kết quả của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm vi khuẩn trong khoang miệng, thói quen ăn uống, tiêu thụ đồ uống chứa đường, và việc vệ sinh răng miệng không đúng cách.
Nếu không được điều trị, sâu răng sẽ tiến triển và ảnh hưởng đến các phần răng sâu bên trong hơn. Điều này có thể gây ra đau răng nghiêm trọng, nhiễm trùng, và thậm chí là mất răng. Thường xuyên thăm nha sĩ, cùng với việc chăm sóc răng miệng bằng cách đánh răng và sử dụng chỉ nha khoa đúng cách, là biện pháp tốt nhất để ngăn chặn sự phát triển của sâu răng.
Nguyên nhân gây sâu răng là gì?
Sâu răng là quá trình tiến triển theo thời gian, diễn ra qua các giai đoạn như sau:
1. **Mảng bám**: Mảng bám là một lớp màng dính mờ trên bề mặt của răng, hình thành do việc tiêu thụ nhiều đường, tinh bột và thiếu vệ sinh răng miệng. Mảng bám cung cấp môi trường thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn, tạo ra cao răng và bảo vệ chúng khỏi việc bị loại bỏ dễ dàng.
2. **Mảng bám tấn công răng**: Axit trong mảng bám phá hủy khoáng chất trong men răng, tạo ra các lỗ nhỏ trên bề mặt, mở đầu cho sự phát triển của sâu răng. Vi khuẩn và axit tiếp tục xâm nhập vào lớp ngà răng, làm mềm lớp này và tấn công vào dây thần kinh gần nhất, gây ra cảm giác đau nhức.
3. **Sâu răng tiếp tục phát triển**: Vi khuẩn và axit tiếp tục di chuyển qua các lớp của răng, từ men răng đến ngà răng, và cuối cùng là tủy răng. Tủy răng bị vi khuẩn xâm nhập, làm sưng tấy và gây đau. Đau có thể lan rộng từ chân răng đến xương.
Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc sâu răng, và một số yếu tố có thể tăng nguy cơ này như sau:
- **Vị trí răng**: Răng nằm ở vị trí khó đến nổi là nơi dễ bám mảng bám hơn, như răng hàm và răng tiền hàm.
- **Thực phẩm gây sâu răng**: Một số thực phẩm như kem, sữa, mật ong, đường, soda, kẹo cứng và thực phẩm giàu đường khác có thể gây sâu răng nhanh chóng hơn những loại dễ rửa trôi.
- **Thói quen ăn vặt**: Ăn vặt thường xuyên hoặc uống các đồ uống chứa đường là nguyên nhân gây cho vi khuẩn dễ phát triển và gây sâu răng.
- **Cho trẻ sơ sinh bú trước khi đi ngủ**: Đưa trẻ uống sữa hoặc các thức uống khác trước khi đi ngủ có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trên răng của trẻ.
- **Vệ sinh răng miệng không đúng cách**: Không làm sạch răng sau khi ăn uống tạo điều kiện cho mảng bám phát triển và làm mất men răng.
- **Thiếu fluorua**: Florua giúp ngăn ngừa sâu răng và có thể được thêm vào nước uống hoặc kem đánh răng.
- **Độ tuổi**: Trẻ em, thanh thiếu niên và người cao tuổi có nguy cơ cao hơn mắc sâu răng.
- **Rối loạn ăn uống**: Hán ăn hoặc ăn uống vô độ cũng có thể gây sâu răng do axit làm mòn men răng.
Các biến chứng của sâu răng
Có thể bạn cho rằng sâu răng không đáng lo ngại do nó rất phổ biến. Bạn có thể nghĩ rằng không có vấn đề gì nếu trẻ em mắc sâu răng ở răng sữa. Tuy nhiên, sâu răng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng và kéo dài, thậm chí đối với những trẻ em vẫn chưa có răng vĩnh viễn.
Các biến chứng của sâu răng bao gồm như sau:
- Đau đớn
- Áp xe răng
- Sưng hoặc chảy mủ quanh cuống răng
- Tổn thương hoặc gãy răng
- Vấn đề về nhai
- Làm thay đổi vị trí của răng sau khi mất răng
Khi sâu răng trở nên nghiêm trọng, bạn có thể gặp phải các tình trạng sau:
- Đau răng ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày
- Giảm cân hoặc vấn đề dinh dưỡng do khó khăn trong việc ăn hoặc nhai
- Mất răng có thể ảnh hưởng đến ngoại hình và tự tin
- Trong một số trường hợp hiếm gặp, áp xe răng có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa tính mạng
Chính vì vậy, điều quan trọng là phòng ngừa sâu răng để tránh cho tình trạng này xảy ra.
Các cách ngăn ngừa sâu răng
Việc duy trì vệ sinh răng miệng tốt có thể giúp bạn ngăn chặn sâu răng và các vấn đề răng miệng khác. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa sâu răng. Tuy nhiên, luôn tốt nhất khi thảo luận với nha sĩ để nhận được lời khuyên phù hợp nhất cho bạn.
1. **Đánh răng sau khi ăn hoặc uống**: Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày và sau mỗi bữa ăn, sử dụng kem đánh răng có chứa fluorua.
2. **Súc miệng**: Súc miệng là một phương pháp bảo vệ răng miệng khác cùng với việc đánh răng. Nếu nha sĩ của bạn nhận thấy bạn có nguy cơ cao mắc sâu răng, họ có thể khuyên bạn sử dụng nước súc miệng có fluorua.
3. **Thăm khám nha khoa thường xuyên**: Làm sạch răng chuyên nghiệp và khám răng miệng thường xuyên giúp ngăn ngừa hoặc phát hiện sớm các vấn đề răng miệng. Nha sĩ có thể đề xuất một lịch trình khám răng định kỳ phù hợp nhất cho bạn.
4. **Hạn chế ăn vặt**: Cố gắng hạn chế ăn vặt hoặc uống đồ uống không phải nước lọc để tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn trong miệng tạo ra axit có thể phá hủy men răng.
5. **Ăn thực phẩm tốt cho răng**: Có một số loại thực phẩm và đồ uống tốt cho răng của bạn như trái cây tươi và rau cải giúp tăng lưu lượng nước bọt. Tránh để thức ăn bám lâu ngày trong kẽ răng và rãnh.
6. **Hỏi nha sĩ về phương pháp điều trị kháng khuẩn**: Nếu bạn có nguy cơ cao mắc sâu răng, nha sĩ có thể khuyên bạn sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn đặc biệt hoặc các phương pháp điều trị khác để giảm vi khuẩn có hại trong miệng.
7. **Các phương pháp điều trị kết hợp**: Sử dụng kẹo cao su chứa xylitol kết hợp với fluorua và nước súc miệng kháng khuẩn có thể giúp giảm nguy cơ sâu răng.
